Akran Zorbalığı Nedir?

by Montessori Felsefesi

Akran Zorbalığı Nedir?

Akran zorbalığı nedir  sorusunun cevabı aslında oldukça ayrıntılı bir incelemeye muhtaçtır. Çünkü çok hassas bir konudur ve yetişkinler tarafından bunun doğru biçimde tespit edilmesi önemlidir. Yazımızda akran zorbalığına ne olduğuna nasıl anlaşılacağını ve hakkındaki diğer ayrıntılara dair bilgi paylaşıyor olacağız.

 Akran Zorbalığı Ne Anlama Gelir?

Akran zorbalığı nedir nasıl önlenir sorusu bu anlamda oldukça kritiktir. Öncelikle avantajlı konumdaki bir grup ya da kişinin kendisine oranla dezavantajlı görünen grup ya da bireye sistematik şekilde baskı uygulaması olarak tarif edilebilir. Kişinin sahip olduğu avantajlar fiziksel anlamda güçlülük ya da sosyal ekonomik bakımdan daha iyi durumda olmak gibi farklı çerçevelerde düşünülebilir.

Bunun yanı sıra dezavantajlı grup içinde yer alan çocukların fiziksel anlamda karşısındakine göre daha güçsüz ya da sosyoekonomik bakımından imkanları sınırlı olması söz konusu olabilmektedir. Bunun yanı sıra çocuklarda herhangi bir rahatsızlık olması ya da konuşma bozukluğu gibi iletişimsel bazı durumlar olması durumunda dezavantajlı konumda görülebilmektedir.

Zorbalık yapmakta olan kişi duygusal ve fiziksel açıdan karşısındakini sindirmek ister ve egemenlik kurmayı amaçlar. Aslında bu tip davranış belirtisinden yola çıkılabilir. Mağdur olan çocuk ya da arkadaşları kendisini korumaya çalışıp başarısız olabilir ve bu durumda baskı uygulayan çocuğun davranışlarında pekişme görülür. Zorbalık yaşayan çocuk ise gün geçtikçe içine kapanarak sosyal ortamdan izole olmayı amaçlar. Ancak bu durum zorlu bireyin daha fazla diğer çocuğun üzerine gitmesine sebep olabilir.

 Akran Zorbalığı Türleri

Akran zorbalığı türleri genel anlamda 3 ayrılabilir. Bunlardan birisi sözel olarak zorba davranışlardır. Örneğin kişiye küfür edilmesi, gurur kırıcı sözler söylenmesi, alay edilmesi ve lakap takılması bu tarz içerikler arasında yer alır. Duygusal anlamda zorla davranışları ise çocuğu görmezden gelmek, ortak etkinliklerde sorumluluk vermemek, yardımcı olmamak ya da arkadaş grubunda dışlamak gibi unsurlar sayılabilir.

Son grupta yer alan fiziksel açıdan zorla davranışlarda ise fiziksel gücün uygulanarak yapıldığı zorbalıklar olarak tanımlanabilir. Örnek olarak çocuğun yanında geçirdiği sırada omuz atmak, tekme atmak ya da iteklemek gibi fiziksel baskı barındıran olumsuz hareketler bunlara dahildir.

Akran Zorbalığı Belirtileri

Akran zorbalığı belirtileri değerlendirildiğinde her iki taraf açısından da inceleme yapılabilir. Öncelikle zorbalığa maruz kalan çocukta yukarıda da ifade edildiği şekilde ciddi bir içe kapanma ve sosyal ortamlara girmekten kaçınma gibi davranışlar görülecektir. Özellikle zorbalık eden bireyin yanında kendini fazlasıyla rahatsız hissetme ve güven duygusundan yoksun olma gibi belirtiler görülür.

Bir diğer taraftan bakıldığında çocukların neden zorbalık yaptığı da incelenmelidir. Özellikle ortalama olarak 4 ve 6 yaş arasındaki çocuklarda birbiriyle daha etkin bir şekilde oyun oynama ve birlikte vakit geçirme süreci artar.

Bu süreçte daha fazla sosyal olarak bir arada olunduğu için akran zorbalığı davranışına başlama yaşları genelde bu dönemlerde görülür. Okul öncesi süreci denk gelen bu dönemler içinde çocukların ne şekilde iletişim kuracağını tam olarak bilmemesi, akranlarına istedikleri herhangi bir durumu kabul edilebilir açıdan söylemeyi beceremem esas üzerine fiziksel, duygusal ya da sözel zorbalık yoluna başvurmaları görülebilen sorunlardan birisidir. Zorbalık gerçekleştiren çocukların davranışları ile kendilerini güçlü hissettiği düşünülmektedir.

Bu duygu üzerinden tatmin hissi arttıkça ve yaş ilerleme durumu ile birlikte davranış biçimi kalıplaşmaya başlamaktadır. Bu ne de anne en az zorbalığa maruz kalan çocuk kadar zorbalık durumuna eğilim gösteren çocuğunda incelenmesi ve buna uygun bir davranış şeklin benimsenmesi çok önemlidir.

İleriye dönük çocuğun davranışlarını kalıplaştırmaması ve doğru iletişim kurma becerisini temelini oluşturabilmesi açısından bu özelliklere çok dikkat etmek gerekir. İlerleyen süreçlerde davranış kalıplarının yerleşmesi nedeniyle çocukluktakine nazaran ortadan kaldırılması çok daha zor bir hal alır.

 Akran Zorbalığı Ve Çocuklar Üzerindeki Etkisi

Akran zorbalığı ve çocuklar üzerindeki etkisi değerlendirildiğinde yine yukarıdaki kaplanlardan yola çıkarak çift taraflı düşünmek gerekebilir. Ancak akran zorbalığı durumuna maruz kalan çocukların okul başarısında ciddi düşüşler yaşaması ve sağlıklı tutumdan kaçınması nedeniyle dikkat edilmesi gerekir. Yani mağdur olan çocuk genelde dikkatini dersine vermek yerine hedef noktasında olmaktan kaçınmayı amaçlar.

Bu da çocuğun içine kapanık ve tepkilerini doğru şekilde yansıtamayan bir yapıya sahip olmasına neden olur. Çevresindeki arkadaşlarına göre daha stresli ve huzursuz bir yapıya sahip olur. Bu süreçler ise çocuğun okula gitmek istememesi, okul fobisinin gelişmesi ya da okuldan kaçmasına sebep olabilir. Dolayısıyla okulla ilgili çocuğun devamlı olarak bir sorun varsa ve bu tarz eylemlere yöneliyorsa öncelik altındaki sebebi incelemek olmalıdır.

Çünkü bu tarz eylemler genellikle düşüncenin ve davranışın sonucu olarak meydana gelir. Aile özellikle sürekli bir arada olması gereken aynı evdeki çocuklar üzerinden böyle bir durumu yaşıyorsa kesinlikle bir uzmandan destek alarak hareket etmelidir. Her iki çocuğun sağlığı için de bu çok önemlidir. Eğer dışarıdan ve ara ara görüşülen bir çocukla bu durum yaşanıyorsa dahi yine de uzmanla görüşmekte ve karşıya da bunun bilgisini iletmekte fayda vardır.

Siber Zorbalık

Siber zorbalık içerikleri bunun dışında gibi görülse de aslında son dönemlerde hayatımızın içerisinde doğrudan yer alan internet alanında sıklıkla karşılaşılan durumlardan birisidir. Ve akran zorbalığı içerisinde değerlendirilmesi aynı zamanda dikkate alınması gerekir. Özellikle son dönemlerde teknolojinin yoğun bir şekilde ilerlemesiyle birlikte yaygınlık gösteren zorbalık türlerinden birisidir. Bu yalnızca çocuklarda görülen bir zorbalık türü değildir elbette.

Ancak çocuklar internet kullanım alanında yeterince yetkin durumda olmayabileceği için ve kendini savunma noktasında sorunlar yaşayabildiği için siber zorbalık durumuna çocuklarda fazladan dikkat göstermek gerekir. Bu kapsamda örnek olarak kişiyi sahte hesap yoluyla rahatsız etme, sosyal medya hesabını ele geçirme, paylaşımının altına hakaret içeren ya da olumsuz yorum yapma, kişinin izni olmadan uygunsuz bir şekilde fotoğraflarını çekerek çeşitli mecralarda yayınlama gibi olumsuz tutumlar görülebilir.

Bu örnekler aslında zorbalık nedir tanımının tam karşılığı olarak gösterilebilir. Özellikle ailelerin internet kullanımı konusunda çocuklarını bilinçlendirmeye çalışması ve bu tarz bir siber zorbalığa maruz kalındığı takdirde; net bir şekilde ve çocuğu korumaya yönelik tavır alınması önemlidir.

Siber zorbalık içeriği en az diğer zorbalık çeşitleri kadar dikkate alınması gereken ve doğru müdahalelerin gerçekleştirilmesi gereken bir durumdur. Bunun yanısıra yukarıdaki içeriklerle birlikte akran zorbalığının nedenleri de merak konusu olmaktadır. Bir çocuğun akran zorbalığı durumuna başvurmasının birden fazla nedeni olabilir. Bunlardan birisi çocuğun ailesinden yeterince sevgi görmemiş ya da ihmal edilmiş olması gelebilir.

Aynı şekilde aile ilişkilerinin kötü olması ile bağlantılı olarak kendisini sevmeyen çocuklarda da bu tarz zorbalık eğilimleri görülmektedir. Bu nedenle akranla şiddet uygulama vasıtasıyla kendisini daha görünür kılma ve ailesine kanıtlama çabası içinde olabilir.

Aile içerisinde ihmal edilen çocukların dışında devamlı olarak her istediği gerçekleştirilen çocukların da akran zorbalığı tutumuna sıklıkla başvurduğu görülmektedir. Çünkü her istediği yapıldığı için arkadaş ortamında bu durum gerçekleşmediği takdirde şiddet yoluyla bunu sağlamaya çalışır.

 

Benzer İçerikler

Leave a Comment