Duyusal Etkinlikler

Duyusal etkinlikler; genellikle bebeklerde yaklaşık 3 ay itibariyle önemsenen içerikler arasında yer alır. Çocukların dokunma duyusu ile elleriyle hissedebilecekleri değişik özelliklere sahip oyuncaklar bu dönemde daha fazla ön planda olur. Özellikle duyusal oyunlar duyuları harekete geçirme işlevine sahip çocuğu geliştirme kapasitesi üzerine kurulmuş oyunlar olmaktadır.

Bu oyunlar genellikle beceriye bağlı içeriğe sahip değildir ve ürünü keşfetmek, malzemenin içeriğini anlamak için oynanan oyunlardır. Dolayısıyla çocuğun kolaylıkla oynadığı oyun çeşitlerinden birisidir.

Özellikle dokunsal duyu özelliğinin gelişimi ile sosyalleşme, ince ve genel motor becerisi, el göz koordinasyonu, vücut farkındalığı kazanma, doku görsel ve sesleri ayırt etme gibi çok sayıda beceri gelişir. Aslında basit bir içerik gibi görünmekle birlikte duyusal etkinliklerin yaşamımız için gerekli olan pek çok becerinin gelişmesinde çok önemli yere sahip olduğu bilinmektedir.

Duyusal Oyun Nedir?

Duyusal oyun nedir başlığı altında sıklıkla incelenen içerikler genelde bebek ve çocuklardaki duyguları harekete geçirme özelliğine sahip ve geliştirici oyunlar olmaktadır. Beceriye bağlı olmadığı için ve çevredeki materyalleri keşfetmeye dayalı olması nedeniyle çocuklar tarafından rahatlıkla oynanabilen içerikler arasında yer alır. Duyusal oyunlar sayesinde çocuklarda dikkat ve odaklanma başta olmak üzere sosyalleşme, dil ve konuşma gibi çeşitli özellikler gelişir. Yazımızın devamında duyusal oyun ve etkinliklere dair örnekleri sunuyor olacağız.

Duyusal Oyun Önerileri

Duyusal oyun önerileri kapsamında farklı yaş çocuklara uygun olarak tercih edilebilecek bazı oyun ve etkinlik örnekleri şu şekildedir:

• Uçurtma oyunu: Özellikle 3 yaş civarı duyusal oyun örneklerinden birisi sayılan uçurtma bu oyunda biraz daha farklılaşıyor. Klasik uçurtmaların aksine naylon poşetten yapılan uçurtma eğlenceli duyusal oyunlardan birisi olarak dikkat çekmektedir. Oyunda ihtiyaç duyulan malzemeler orta kalınlıkta ve uzun bir ip, gramofon kağıtları, renkli kurdeleler, tel zımba, makas ve herhangi naylon bir poşet. Oyunu oynamaya başlamadan evvel hatta oyunun bir parçası olarak sayılabilecek uçurtmayı hazırlama aşaması duyusal etkinliğin önemli parçalarından birisidir ve çocuğunuzla birlikte yapılması önerilir. Ilk önce ipin iki 3 metre uzunluğunda kesilmesi ve naylon poşetin önce saplarından sonra da ile bağlanması gerekir. Daha sonra gramofon kağıtları ve kurdeleleri ortalama birer metre uzunlukta kesmek gerekmektedir. Naylon poşeti ipe bağlı olan tarafı değil diğer tarafına süsleri zımbalanır ardından uçurtma kuyruğu hazır hale gelir. Bu aşamadan sonrası da oldukça kolaydır. Çocuğunuzun koşarak naylon poşetin içine Rüzgarı doldurması ve havalanmasını sağlaması gerekir. Oyunun faydalarının başında rüzgara karşı koşan çocuğun kaba motor becerilerinin gelişmesi ve kas gücünün artması gelir. Aynı zamanda koordinasyon yeteneğini de geliştirerek göz kaslarının güçlenmesi de de fayda sağlar. Poşeti uçurtmaya çabalamak çocuğun hareket becerilerini artıracaktır.
• Alışveriş etkinliği: Duyusal oyun nasıl hazırlanır sorusuna örnek olarak yukarıdaki uçurtma etkinliğine gösterebiliriz. Bunun yanı sıra çocukların çoğu şimdi anlatacağımız tarzda oyunları da sevecektir. Yine bu oyun 3 yaş civarındaki çocukların duygusal gelişimini hitap eden bir içeriğe sahiptir. Öncelikle ihtiyaç duyulan malzemeler ağır kitaplar, kavanozda kahve, kedi kumu, pakette pirinç, fasulye, kutulu ambalajlı ürün çeşitleri, çabuk ezilmeyen ağır sebze ve meyveler, dayanıklı bir çamaşır sepeti gerekmektedir. Çamaşır sepeti çocuğumuzun alışveriş sepeti olarak kullanılacaktır. Aynı zamanda alışveriş malzemelerinin resmedildiği ve kartondan yapılan kuponlarda oyunu renklendirecekleri oyun içeriğinde alışveriş malzemeleri odunun farklı yerlerine saklanır. Her biri ayrı yere saklanmış olan malzemeleri bulmak için uygulamaya geçmeden önce çocuğunuzun çamaşır sepetini kitapları ekleyerek biraz ağırlık kazanmasını sağlayabilirsiniz. Kuponlar çocuğa verilerek her kupon almasında onunla ilgili alışveriş malzemesini bularak sepeti koyması istenir. Oyunun çocuğun alışveriş mantığının gelişmesinde etkili olması da beklenir. Bir süre evde denemesinin ardından birlikte alışverişe çıkarak aynı oyunu gerçekleştirebilirsiniz. Oyunu faydaları arasında ağır nesneleri itme nedeniyle kaba motor becerilerinin gelişmesi ve vücudunun güçlenmesi söz konusu olur. Bunun yanı sıra ve gizli malzemeleri bulmaya çalışmasından dolayı odaklanma, dikkat ve mekansal algıları gelişir. Bir ürünü bularak diğerine geçiş yapmak sırayla iş yapma mantığını oluşturacağı için organizasyon yeteneğini geliştirir; aynı zamanda çocuğunuzun bu oyunu başka çocuklarla birlikte oynaması sosyal gelişimine de katkı sağlayacaktır. Yine çocuğun evde olduğu gibi markette de aynı işleri yapması kendisini önemli hissettirecektir.
• Müzik çember oyunu: Okul öncesi duyusal oyun faydaları içerisinde yer alan çeşitli özellikler bu oyun için de geçerlidir. Bu oyun türü her yaş çocuk için uygun olmakla birlikte küçük yaşlarda desteğe ihtiyaç duyulabilir. Sosyal bir şekilde oynanan oyunlar arasında yer aldığı için hem çocukların bu yöndeki becerilerini kuvvetlenmesini sağlayacak hem de duygusal gelişimlerine katkıda bulunacaktır. Öncelikle 4 ya da daha çok çocuk bulunması gerekir. Her çocuk için bir tane hulahop ihtiyacı vardır. Eğer bile hop yoksa tebeşirle yere daireler çizerek de oyun başlatılabilir. Kapatılıp açılabilecek bir müzik oyun için gerekli olan diğer unsurdur. Yere öncelikle her çocuğa bir tane olacak şekilde hulahop koyulur. Çocuklar bunların yanında durur ve müzik çalmaya başladığı sırada en yakınındaki hulahopa geçilir. Ardından müzik durur müzik durduğu zaman anında hulahopun dışına çıkılır. Ardından 1 adet hulahop eksilerek yine aynı şey devam ettirilir. Müzik kapatılınca bazı çocuklar hulahop paylaşmak durumunda kalacaklar. Bu paylaşımın nasıl yapılacağına dair de gelişme gösterirler. Oyunun diğer rekabet içerikli oyunlardan farkı bu unsuru barındırmaması ile birlikte aynı zamanda paylaşım anlayışını geliştirmesidir. Oyunun faydaları içerisinde çocukların işitsel farkındalığının artması ve sesleri ayırt etmesi gelir. Aynı zamanda hulahop arasında yer alan mesafeyi tahmin ederek hareket etmek çocukların uzaysal ve görsel algılarını arttırır. Dairenin çevresinde hareket ediyor olmakta motor ve denge becerilerini geliştirecektir. Yine bir diğer önemli özellikte bloğun içine ve dışına atlama uygulamalarını çift yönlü şekilde koordinasyon becerilerini geliştirdiği yönündedir. Özellikle çok yoğun bir rekabet içeriğine sahip olmayan oyunların çocuğun sosyal iletişimini geliştirmesi ve duygusal anlamda daha güvenli hissetmesini sağlaması açısından önemlidir.

Duyusal Etkinliklerin Faydaları

Duyusal etkinliklerin faydaları aslında her yaş çocuk için oldukça önemlidir. Duyusal oyunlar gerek çocuğun ileriye dönük akademik gelişim açısından gerekse de odaklanma ve dikkat etme becerileri açısından oldukça gereklidir. Bunun yanı sıra doku, görsel ve ses gibi önemli özellikleri ayırt etme noktasında çok faydalıdır.

Çocuğum hem göz ve ayak koordinasyonu gibi etkenler noktasında hem de tüm vücut yapısı ile ilgili doğru hakimiyet kurması açısından oldukça faydalı özelliklerden birisidir. Genel ve ince motor becerileri açısından özellikle dokunma duyusu geliştiren oyunlarım ve etkinliklerin varlığı dikkat çekmektedir. Aynı zamanda bu alanda rekabetçi olmayan ve sosyalleşmeye yönelik oyunlar bulunması nedeniyle karşıdaki çocuklarla sağlıklı ilişkiler kurma noktasında aynı zamanda sosyalleşme açısından gereklidir.

Dil ve konuşma becerisinin artması da pek çok oyun çeşidinde olduğu gibi bu alanda da karşımıza çıkmaktadır. Okul öncesi duyusal oyun faydaları açısından bakıldığında özsaygı ve özgüven gibi yaşam içerisinde oldukça önemli becerilerin gelişmesinde katkı sağladığı bilinmektedir.